Vorstelijk wijngebied
De wijngaarden van de D.O. Navarra liggen in het zuidelijke deel van de regio tussen Pamplona en de laagvlakten. Het kent net als vele andere regio's van Spanje, een lange wijngeschiedenis die tot aan de Romeinen teruggaat. Navarra heeft altijd bekend gestaan om zijn uitstekende rosé-wijnen. Maar sinds eind jaren van de 20e eeuw, behoren de moderne wijnen uit dit gebied tot de meest vernieuwende van heel Spanje
Dit is vooral te danken aan het werk van het ‘Estación de Viticultura y Enología de Navarra’ (het Wijnbouw- en Oenologisch Onderzoeksstation van Navarra, ookwel EVENA genoemd), opgericht door de regionale overheid. Het is ondergebracht in een oude distilleerderij bij Olite. Het EVENA doet onderzoek en opleidingen op het gebied van wijnbouw en vinificiatie en deelt zijn kennis met de wijnmakers. Het heeft er in grote mate aan bijgedragen dat de D.O. in Navarra zich heeft ontwikkeld tot een producent van een zeer grote diversiteit aan wijnen: van rode -, witte –, rosé – als Moscatelwijn van hoge kwaliteit
Geschiedenis
Al in de tijd van de Romijnen werd in Navarra wijn gemaakt. Opgravingen hebben installaties naar boven gebracht waar wijn werd vergist en opgeslagen. In de Middeleeuwen trokken pelgrimsvaarders, monikken en andere geestelijken over de Camino de Santiago door stadjes in Navarra. De Navarese wijn raakte in bekendheid en de wijngaarden floreerden. In de 15e eeuw werd er zelfs geëxporteerd naar Frankrijk. Nadat Amerika werd ontdekt bloeide de wijnhandel als nooit tevoren. Hele ladingen uit Navarra en andere delen van Spanje gingen westwaarts. Tegen het eind van de 18e eeuw was wijnbouw de belangrijkste agrarische activiteit van Navarra geworden. In de 19e eeuw werd Navarra net als vele andere wijnlanden in Europa, getroffen door de phylloxera (druifluis): 99% van de 49.213 hectare wijngaarden ging verloren. De provinciale overheid subsidieerde het herplanten op ziektebestendige Amerikaanse onderstammen en de wijngaarden begonnen zich langzaam weer te herstellen. Navarra heeft tegenwoordig 30.000 ha aan wijngaarden
Wijngebied: 5 subzones
Noorden: Tierra Estella (noordwest) en Valdizarbe (uiterste noorden)
Midden (ten noorden van de Ebro): Baja Montaña, Ribera Alta
Zuiden: Ribera Baja
Wijnsteden
Tierra Estella: Los Arcos, Dicastillo, Aberín, Ayequi
Valdezarbe: Puente La Reina, Obanos, Las Campanas
Ribera Alta: Lerín
Baja de Monatana: Olite, Funes, VillaFranca
Ribera Baja: Corella: Cintruénigo, Murchante, Cascante, Barilla
Grond
voornamelijk kalk met kiezels onder een zachte, vruchtbare lemen bovenlaag. De Ribera Alta
heeft een meer alluviale grond en in Ribera Baja een meer zanderige bodem
Klimaat
Over het algemeen heeft Navarra een uitstekend klimaat voor wijnbouw. Het noorden heeft een micro-klimaat. Naar het zuiden wordt het steeds droger
De Wijnen en Druivensoorten
Tegenwoordig produceert Navarra voornamelijk rode wijn (zo'n 60% procent van de totale produktie), die gemaakt wordt van de Garnachadruif en in opkomst de Tempranillodruif. Ook andere druiven als de graciano, mazuelo, merlot en cabernet-savgnon worden steeds meer aangeplant. De mooiste van deze is de Tempranillo, geblend met Garnacha en Merlot of Cabernet Sauvignon. De productie van witte wijn (4%) wordt meestal gedaan met de Viuradruif; de productie van witte wijn op basis van Chardonnay neemt toe. Voor 50 % bestaat de produktie uit de befaamde rosados van de Garnacha-druif. Deze wijnen zijn zeer geliefd in Frankrijk, Navarra en de rest van Spanje
De zoete Moscatel is ook steeds meer in zwang en wordt als dessert-wijn gebruikt
De grote wijnmakers halen hun druiven, net als in La Rioja, uit de verschillende subzones en combineren de druivensoorten met elkaar. Op deze manier ontstaan wijnen die een eigen karakteristieke smaak hebben
Beroemde Bodega's
In Navarra zijn 109 wijnhuizen. Wij hebben een selectie gemaakt van een aantal toonaangevende wijnhuizen. Voor een uitgebreide lijst van bodega's, openingstijdens, rondtour, proeverijen, etc, zie bij de toeristenbureaus
Puente La Reina
Señorío de Sarría (foto boven) Calle Finca Señorío de Sarría, www.bodegadesarria.com
Opgericht in 1950, door een plaatselijke aannemer die het bedrijf heeft gerestaureerd en gemoderniseerd; 110 ha Het is de mooiste bodega van Navarra en staat op het privé-domein: mooi oud kasteel, omringd door een prachtig landschap; gelegen aan de Camino de Santiago. Bedrijf is in 1981 van de hand gedaan aan de Spaarbank van Navarra die het bedrijf verder heeft verbeterd. Produceert alle kleuren wijn die worden verkocht onder eigen naam. Met uitzondering van de rosé, worden alle wijnen in eiken vaten en flessen op het terrein gemaakt. Beste wijn: de gran reserva en de cépage cabernet en sauvignon
Ayegui
Bodegas Irache (bovenste foto rechts) - Monasterio de Irache, www.irache.com, (2 km van Estella)
Opgericht in 1891, 150 ha. Is een traditionele bodega die traditionele wijnen maakt. Levert al vanaf de 12e eeuw wijnen aan de koninklijke familie. Wijngaard werd toen nog door de geestelijken van het klooster beheerd. Laatste jaren aan het moderniseren met nieuwe apparatuur en produceert nu ook modernere wijnen. Aan een fontein kunnen pelgrims gratis wijn/water krijgen; heeft eigen wijnmuseum; maakt uitstekende rode wijnen en een goede rosé onder eigen naam
Olite
Piedemonte Cooperativa, Calle Rúa Romana, www.piedemonte.com
opgericht in 1992, 400 ha. Een moderne coöperatie met de allernieuwste apparatuur en zet zich stevig in voor kwaliteit en de internationalisering van haar producten. De kelder biedt een breed scala aan wijnen, hoge kwaliteit en moderne witte, rosé en rode wijnen, waaronder die van crianza en reserva, met grote internationaal succes
Ochoa (foto linksboven)C. Miranda de Arga, 35, https://www.bodegasochoa.com
opgericht in 1845, 20 ha, familiebedrijf. Uit oud document blijkt dat al in de 14e eeuw wijn werd verbouwd en verkocht, o.a. aan het koninklijk huis. Bodega Ochoa is één van de oudste wijn producenten van Navarra. Momenteel geleid door Javier Ochoa en haar dochter Adriana waar traditie en modernisme worden gecombineerd en kwalitatief hoogwaardige wijnen oplevert. Door de eeuwen heen hebben zij talrijke onderscheidingen ontvangen. Bedrijf experimenteert graag met Franse soorten. Speciale vermelding is de zoete wijn, de moscatel Ochoa. Op het einde van de jaren 90 begon men te experimenteren met oude texturen en smaken als de 'agraz-verjus', een specerij gemaakt van een middeleeuwse recept
Wijnmuseum (foto midden) Plaza Teobaldos 4, https://www.museodelvinodenavarra.com
Het interessante wijnmuseum is net als het toeristenbureau gevestigd in het 17e eeuwse oude paleis van Santo Ángel. Dit innovatieve tentoonstellingscentrum met moderne inrichting is onderverdeeld in 3 verdiepingen. Elke verdieping is gewijd aan een aspect van de wijn en wordt ondersteund door video's. Er worden verschillende flessen met herkomstbenaming tentoongesteld in de corridor. Het bezoek eindigt met de kamer "el vino y los sentidos" gelegen in de kelder (was kelder van het paleis), een interactieve tentoonstelling over de verschillende smaaksensaties en wijnproeverij
Murchante
Bodega Principe de Viana (voorheen Bodegas Cenaisa), Calle Mayor, 191, https://www.principedeviana.com
opgericht in 1923. Het is een groot, modern industrieel bedrijf met 700 ha wijngaard, 40.000 hl
Het produceert uitsluitend kwaliteitswijnen in alle kleuren en veel voor de export. In het wijnhuis is een goed restaurant gevestigd
Cascante
Bodega Beamonte, Carretera Tudela - Tarazona, Cascante
opgericht in 1938, een dochter van de Bodegas Julían Chivite (zie heronder bij Cintruénigo). In 1986 is het bedrijf helemaal gerenoveerd en heeft zich toegelegd op het maken van vooral kwalititeitswijnen (goede rosés en rode wijnen)
Coöperativa Nuestra Señora del Romero, Carretera Tudela - Tarazona 33, Cascante, sedert 1951, 1600 ha, 60.000 hl
is in de jaren zeventig van de vorig eeuw grondig gemoderniseerd. Maakt mooie ambachtelijke wijnen, die nu en dan uitstekend zijn onder de merknamen: Señor de Cascante, Plandenas, Torrecilla, Señorio de Yániz en Malón de Enchaide. Produceert alle drie de kleuren, waaronder een rode crianza en gran reserva
Bodega Guelbenzu, Calle San Juan, 14 https://www.guelbenzu.com/en/
is gevestigd in een mooi oud huis, opgericht in 1851, en staat tegenover de arena. Opgericht door een familie van 8 kinderen (artsen, kunstenaars, archeoloog) die hebben geinvesteerd in (herplanting) van wijngaarden. Verkochten de wijn in het begin aan de plaatselijke coöperativa. Op hoogtepunt is het bedrijf verkocht. Maakt voortreffelijke wijnen, waaronder een uitstekende rode reserva en gran reserva wijnen
Corella
Camilo Castilla (foto rechtsboven) Calle de Santa Bárbara, 40, www.bodegascamilocastilla.com
opgericht in 1856 op een wijnmakerij die teruggaat tot de 17e eeuw; produktie 8000 hl, 42 ha wijngaard. Bodega is gespecialiseerd in rode, rosé en zoete witte Muskaatwijnen (geen D.O). "Montecristi" is de merknaam van de droge wijnen. Het vlaggenschip van de wijnen is de "Capricho de Goya", gevolgd door "Montecristo", "Goya" en "Rayo del Sol" (laatste twee geen D.O). In de afgelopen jaren heeft bodega geinvesteerd om de kwaliteit te verbeteren in de nieuwe botteling faciliteiten
Cintruénigo
Bodegás Gran Feudo, Julían Chivite (foto boven): Calle Ribera, 34, https://www.granfeudo.com
Bodegas J. Chivite is een van de mooiste Navarra bodegas en veruit de oudste, opgericht in 1637, 250 ha wijngaard. Het is de oude producent van de Navarra wijnen met herkomstbenaming. Het is vandaag nog steeds eigendom van de familie. Don Julian Chivite, die stierf in 1996, was de geestelijke vader van het bedrijf en heeft ervoor gezorgd dat de Chivite wijnen grootschalig werden geexporteerd. Wordt nu geleid door 3 broers en 1 zuster. Produceert uitstekende rode, witte en rosé-wijnen. Samen met Ochoa is Chivite zeker een van de beste wijnkelders in Navarra. De grootste serie zijn de witte en rosé wijnen van de Gran Feudo. Tijdens het 125 jarig bestaan in 1985 werd rode '125 Aniversario' gelanceerd, een gran reserva. Deze heeft zich voortgezet in een reeks wijnen waaronder de tegenhanger, een witte Chivite Collección 125
