groene valleien, mooie landschappen, authentieke (berg)dorpen
De Pyreneeën in het noorden van Navarra bestaan uit hoge toppen, diepe dalen, bossen, bergweiden en berg- en dalengtes. Al naar gelang je verder van zee bent verwijderd in oostelijke richting, worden de toppen steeds hoger. De bergen bij de Cantabrische Zee zijn tusen de 800-1000 m
Deze autoroute brengt je naar de westelijke/midden Navarrese Pyreneeën
Het gebied is dunbevolkt; het landschap, de huizen (caseríos) en de levenswijze in de valleien van Baztan en Bidasoa lijken veel op die van het naburige Baskenland. In dit gebied is het euskera dialect nog het best bewaard gebleven. In de authentieke (stille) bergdorpen zijn hagelwitte herenhuizen, versierd met groen-en rode luiken en worden de eeuwenoude tradities in ere gehouden. Het is een gebied met geschiedenis die je terugziet in de oude kerken, abdijen en kloosters. Onderweg kom je vele Pelgrims tegen want je volgt ook (deels) de Pelgrimsroute naar Santiago de Compostela. De stadjes die door deze pelgrimsroutes worden doorkruist, zijn middeleeuws
Grens Frankrjk - Spanje (Navarra) - twee pelgrimsroutes
De regio Navarra is de toegangspoort van de Pelgrimsroutes naar Santiago de Compostela en kent in Navarra twee hoofdwegen. Ten zuiden van Pamplona komen in Puenta la Reina de pelgrimsroutes tesamen. De Camino Francés (zie hieronder) komt vanuit Frankrijk Navarra binnen. De andere, de Somportroute, komt vanuit Aragón via Yesa, Navarra binnen
Tips & Trips
- Ontdek meer valleien en mooie bergdorpjes in Navarra. De bergen naar het oosten zijn hoger en de omgeving is geliefd bij langlaufers en (sneeuw) wandelaars. Het dorp Roncal staat op de lijst van mooiste dorpen van Spanje/Navarra. De kloof Foz de Arbayín en Lumbier zijn spectaculair en huisvesten vele kolonies gieren, lees verder Valleien Roncal, Belagua en Natuurreservaat van Larra
- Een prachtige rit om meer van midden- en zuiden van Navarra te zien, is de mooie autotrip Langs pelgrimsroutes, wijngaarden, kastelen naar de woestijn
Je start in de hoofdstad Pamplona, komt onderweg verdedigingswerken, abdijen, kloosters (Leyre), kastelen (Javier en Olite, met Paradorhotel), pelgrims- en wijnstadjes (Estella, Sangüesa, Punta la Reina) tegen, door de Ribera (tuinbouwgebied) en het prachtige woestijngebied las Bardenas Reales - Meer Tips & Trips, zie hieronder bij Omgeving
Route door de Valleien
Camino Francés - Roelandslied (foto boven)
komt via het mooie grensdorpje Luzaide/Valcarlos en Orreaga/Roncesvalles Navarra binnen, en gaat door naar Pamplona. De weg gaat bergopwaarts naar de Ibañeta-pas (1057 m, foto 1/linkerfoto), waar in de vroege middeleeuwen de Noordeuropese volkeren het land binnenvielen. In 778 was het volgens het Roelandlied, het toneel van de nederlaag van de achterhoede van het leger van Karel de Grote, en waarbij Roland en zijn kameraden sneuvelden. Vanaf het 'balkon' heb je mooi uitzicht over Valcarlos in het noorden, Roncesvalles en het dal van Arces in het zuiden. Op een monoliet, de herdenking aan Karel de Grote
> over de N-135 daalt de weg naar Roncesvalles>
- Roncesvalles (foto's 2/linksboven)
In dit oude gehucht dichtbij Frankrijk, wonen nog geen 30 mensen. Het zijn voor het merendeel geestelijken die de pelgrims in de collegiale kerk ontvangen. Het is beroemd om Rolands heldendood bij de ingang van de Pyreneeën-pas. Het prominentste gebouw is de 12e eeuwse Colegiata Real. Deze augustijnenabdij bestaat uit een aantal bouwwerken: de collegiale kerk met prachtige vergulde retabels, rijke schatkamer en op het hoogaltaar een uit hout gesneden Mariabeeld, het ziekenhuis, nu een mooi hotel (zie hieronder), abdij, kloostergalerij en kapittelzaal waar Sancho VII, koning van Navarra (1149-1229) begraven ligt. Niet ver van de kloosterkerk de veel bezochte gotische bedevaartkerk 'des Heiligen Geestes' (foto 2) die door Karel de Grote als graf voor Roland zou zijn gebouwd
!!! Posada Roncesvalles (foto rechtsboven)
Bijzonder is deze Posada,een authentiek hostal annex cafe/restaurant. Dit is een plek die je zo graag wlt zien in Spanje maar te weinig tegenkomt. Je kan er ook overnachten: wij bieden deze accommodatie jammer genoeg niet aan. Je moet er vroeg bij zijn want het is zeer snel uitverkocht > Vanuit Roncesvalles loopt de Route van Santiago door naar Autiz>
- Autiz/Burguete (foto's 3, 4 en onder)
(en Espinal verderop) liggen in, zoals Ernest Hemingway (hij overnachtte hier meerdere keren) het beschreef, "het meest vervloekte wildste gedeelte van de Pyreneeën"; een plaats met een fascinerende schoonheid, die door de Jakobsroute wordt doorkruist. Beide dorpen zijn ontstaan door de Camino, ten dienste van de Pelgrims. Het is een mooi dorpje met één lange straat met spierwitte Pyrenese huizen, versierd met groen-en rode luiken of stenen wapenschilden. Het is één van de stopplaatsen van de pelgrims
- Nationaal Wildreservaat Quinto Real (foto onder)
De route loopt via het Dal van Erro naar Pamplona, dwars door een gebied met bossen gevormd door verschillende soorten bomen. Deze groenzones maken deel uit van het bergmassief Quinto Real dat voor de helft bij de in Navarra gelegen dalen van Baztan, Erro en Esteribar hoort en anderzijds bij het Franse dal via Alduldes. Hier bevindt zich ook het Nationaal Wildreservaat Quinto Real, een 5900 ha grote beschermde zone waar voornamelijk herten, reebokken en wilde zwijnen in het wild leven. In bronstijd (eind september/begin oktober) kan je het geluid horen van de mannetjes in de bossen en ook in Aezkoa en Irati
Valle de Aezkoa - Buitengewoon fraai landschap
Langs het woud van Irati ligt deze gezellige en charmante vallei in de beschutting van de Pyreneeën. Het bestaat uit een buitengewoon fraai landschap met oude beukenbossen met daartussen grote weiden. Het bijzondere reliëf, overheersd door een kronkelig netwerk van ravijnen en bergen, maakt dat zich in deze streek vier van de tien hoogst gelegen plaatsen van Navarra bevinden, waarvan Abaurregaina/Abaurrea Alta, op 1035 m, het hoogst van allemaal ligt. Vanaf dit natuurlijke balkon heb je een schitterend uitzicht op de Pyreneeën
De voornaamste trekpleister is het Woud van Irati (zie hieronder) een van de grootste beuken- en sparrenbossen van Europa. Het gebied bestaat uit het grootste aantal horreo's (graanschuren: 22 in totaal; er is een route uitgezet die je kan volgen) die in Navarra bewaard zijn gebleven. Er zijn ansichtkaartdorpjes met boerenhoeves met rode dakpannen, stenen bruggen, dolmens en volkscultuur, omgeven door bergen en nauw verbonden met de veeteelt en bosbouw. Het industrieële verleden van de Navarese Pyreneeën heeft zijn eigen sporen achtergelaten in de ruïnes van de oude wapenfabriek van Orbaitzeta
- Bosque de Irati/Selva de Irati - Woud van Irati (foto boven), één van de grootste bossen van Europa
Eén van de hoogtepunten van de Pyreneeën van Navarra is zonder twijfel dit woud, dat ten noorden ligt van de dalen van Aezkoa en Salazar (Oostelijke Pyreneeën). Het 17.000 hectare grote bos is verrassend vanwege de enorme omvang, één van de grootste bossen in Europa, en de goede staat waarin het verkeert. Een netwerk van paden loopt door het hart van het Woud, waarvoor de belangrijkste plekken toegankelijk zijn voor bezoekers, zoals bijvoorbeeld het Integraal Reservaat van Lizardoia of het Natuurreservaat van Mendilatz, waar talrijke diersoorten een toevluchtsoord vinden, waaronder herten, wilde zwijnen, vossen, reebokken, spechten etc.
Het bezoekerscentrum in Ochagavía heeft informatie over wandelroutes, het leven en de natuur in de vallei. Irati is eveneens voorzien van rust- en picknickzones. Op korte afstand van de parkeerplaats ligt de kluizenaarshut Ermita de la Virgin de las Nieves. Middenin het woud, niet ver van de grens met Frankrijk, ligt het stuwmeer van Irabia, waar verschillende wandelpaden om het stuwmeer lopen. Bergopwaarts naar het megalitische station Azpegi of de Romeinse toren van Urkulu (1438m). In de zogenoemde Casas del Rey loopt een bosweg naar Ochagavía (Valle de Salazar, zie hieronder)
- Orbaitzeta
is gelegen op 765 m hoogte en heeft twee kleine horreos en een 16e eeuwse kerk. Het is met Ochagavía de toegang tot het Bosque del Irati (zie hiervoor). Je kan het bos ook bezoeken via de plaats Arrazola, waar een wandelpad begint die eveneens naar het stuwmeer van Irati loopt (nu het westelijk gedeelte). De oude wapenfabriek, Fábria de Orbaitzeta, ligt ten noorden van de plaats, en is boven een oude Middeleeuwse ijzergieterij opgetrokken. Het is een plek waar ten tijde van oorlogen wapens voor het leger van Karel III werden gemaakt > bij het gehucht Larraun. < terug naar de NA 140 via Aribe, met oude graanschuurbaar en het mooie dorp Garaioa (mooi uitzicht op de besneeuwde toppen van de Pyreneeën) naar Valle de Salazar
Valle de Salazar - het hart van de Navarese Pyreneeën
ligt in het hart van de Navarese Pyreneeën. Langs de rivier Salazar duiken in deze vallei overal mooie kleine dorpen op, zoals Jaurrieta, met grote witte huizen met rode puntdaken, of Ezcároz waar in de gotische kerk van San Román een spectaculair 16e eeuwse altaarstuk in renaissancestijl wordt bewaard. Aan de top van de vallei ligt het mooiste dorp, Ochagavia. Op de bodem van de vallei liggen de o.a. de ravijnen Lumbier en Arbayún en het klooster Leyre. De Pico de Ori (2.021 m) is de meest emblematische berg van de Salazar-vallei. Het is een gemakkelijk bereikbare en veel bezochte berg. Vanaf het parkeerterrein bij Larrau kan je in amper een uur de top beklimmen, welke uitzonderlijk mooie vergezichten over het woud van Irati en de nabijgelegen bergtoppen biedt
- Otsagabia/Ochagavía (foto's 1/boven) - het mooiste stadje van Alt Navarra
Voor velen is dit het mooiste stadje van Alt Navarra. Het heeft verzorgde herenhuizen met witgepleisterde muren met oude platte daken, mooie straatjes met ronde keien en zes middeleeeuwse stenen bruggen. Het is een idyllisch en fotogeniek plekje midden in de bergen op een hoogte van 764 m. Het landschap van hoge bergtoppen, diepe bossen en de ligging aan de samenvloeiing van de rivieren Zatoia en Anduña maken het plaatje compleet. Het dorp is voor het grootste gedeelte nieuw opgebouwd nadat in 1793 de huizen door de Fransen zijn geplunderd en platgebrand. Op 8 september wordt de María-geboorte gevierd met een drukbezochte processie gevolgd door dansen in traditionele kostuum (foto 1)
Ochagavía is met Orbaitzeta (zie hiervoor) één van de toegangspoorten naar het Woud van Irati (zie hiervoor). In de winter kan je naar de langlaufpistes van Abodi-Salazar gaan om het woud van Iratí te ontdekken. De toegang is gevestigd in het voormalige douanegebouw van Pikatua (autoweg van Larrau, km. 13,5 km)
Port Larrau (Puerto Larrau) is een walhalla voor fietsers. Vanaf Ochagavia een klim van 19,3 km (over de autoweg Larrau), start op 770 m, aankomst op 1585 m, een echte kuitenbijter. Ook kunnen er diverse wandeltochten worden gemaakt, zoals "de oude weg naar Irati en Muskilda", de "bergkloof van Otsate", "Ochagavía-Udi-Jaurrieta-Ezcároz" of "Ochagavía-Isaba >
- Ermita de Muskilda
Zo'n 4 km noordelijk van het dorp staat op een uitstekende rotspunt de 12e eeuwse Ermita de Muskila, Onze Lieve Vrouwe van Muskilda. Deze Romaans-Gotische kapel is gebouwd van natuursteen met een opmerkelijke vierkante halfhouten toren en herbergt een middeleeuws beeld van deze Maagd. De GR-11 (lange afstandswandeling, zie hieronder) verbindt de plaats met Isaba (zie Valleien Roncal, Belagua en Natuurreservaat van Larra (Westelijke-Pyreneeën/Navarra)
Accommodatie
Wij hebben een speciale selectie gemaakt van hotels van Booking.com
Rusticae hotels Parador Hotels Kleinschalige Hotels Navarra
Aanbevolen hotels: route Roncesvalles, langs valleien, pelgrimsroutes en bos Irati
Valle de Salazar
Izalzu (2.5 km van Ochagavia)
>va €70 Hotel Rural Besao- Selva de Irati (Foto linksonder/Kleinschalige hotels) landelijk gelegen, totaal gerenoveerd klein hotel, aangesloten bij deCalidad Turistica groep, dat voor kwaliteit en kleinschaligheid staat; smaakvolle inrichting, moderne kamers; lounge met open haard, bar, eetkamers
Ochagavía
>va €80 Hotel Rural Auñamendi (Foto 3/Kleinschalige Hotels) klein pension in mooi authentiek pand, 14 kamers, moderne inrichting, traditioneel restaurant, bar >va €55 Hostal Orialde klein pension in mooi authentiek pand, rustieke inrichting, restaurant, bar
Oronz
>va €60 Hostal Rural Salazar (ten zuiden van Ochagavia) charmant landhuis, rustieke landelijke inrichting, bar, terras (mooi zicht op woud van Irati), restaurant, tuinen, jacuzzi
Valle de Aezkoa e.o
Murillo de Lónguida
>va €100 Hotel Villa Clementina (Foto 1/Rusticae hotels) Villa met 9 kamers in 19e eeuwse modernistich huis in Indiano-stijl huis; prachtige stijlvolle inrichting; zwembad; uitstekend restaurant; grote bibliotheek, tuinen
Roncesvalles
>va €70 Hotel Roncesvalles (Foto rechtsboven/Kleinschalige Hotels) sfeervol historisch 3* Hotel in gerestaureerde middeleeuwse ziekenhuis, naast het klooster, elegante, moderne inrichting, rustiek restaurant; loungebar
Yesa
>va €65 Monasterio de Leyre (Foto linksonder/zie ook bij Klooster Leyre) hotel in 9e historische klooste, eenvoudige rustige kamers, uitzicht op de bergen; restaurant met 2 ruime en comfortabele rustieke eetzalen
Sos del Rey Catolico
>va €80 El Peiron klein hotel in 17e gebouw dat deel uitmaakt vd oude stadsmuren; ih centrum, mix van traditionele Spaanse elementen en hotelfaciliteiten van de 21e, sfeervolle inrichting/kamers; Parador de Sos del Rey Católico (Foto rechtsboven/Paradorhotels) Aragonees herenhuis; authentieke rustieke inrichting; uitstekend restaurant; gezellige lounge en bar; mooi openluchtterras met uitzichten, prachtige tuinen >va €65 Hostal Las Coronas hotelletje ih historische centrum; traditionele stijl, verwarmde elegante kamers; restaurant, bar, aangenaam terras onder de arcade >va €45 Casa del Infanzón mooie B&B ih hart vd stad met uitzicht op de omliggende bergen; lounge met een open haard; tuin en een terras; indiv. ingerichte kamers, restaurant
zie ook Monasterio de Leyre - Castillo de Javier - Sangüesa
zie ook Valleien Roncal, Belagua en Natuurreservaat van Larra (Westelijke-Pyreneeën/Navarra)
Más hotels op de route, bekijk aanbod Booking.com of andere hotelaanbieders, zie Reisorganisaties
Vakantiewoningen - Appartementen
Valle de Salazar:
Ochagavía: Apartamentos Pistolo 2 goed uitgeruste rustiek ingerichte appartementen in authentiek pand
Belvilla (Aragon/Navarra/Rioja), zie BELVILLA, zie ook Vakantiehuizen
Nuttige Informatie
Toeristenbureau regio Navarra,www.turismo.navarra.es
Toeristenbureau Roncesvalles: Antiguo molino
Omgeving
route van Roncesvalles naar Valle de Roncal is ca.200 km
Kaarten van de omgeving, zie hieronder
Natuur/Actief
Natuurpark el Señorio de Bertiz en de valleien Baztan en Bidasoa (ten noorden van Pamplona, ten westen van Roncesvalles) langs bossen, valleien, natuurparken en mooie dorpjes
Foz de Arbayún & Foz de Lumbier - Lumbier (zw) spectaculaire kloven en oud stadje
Valleien Roncal, Belagua en Natuurreservaat van Larrameest westelijke vallei, authentieke dorpjes, hoogste bergen van Navarra, ideaal gebied voor langlaufen, (sneeuw) wandelen
Arágon: Valle de Ansó-Valle de Hecho (o)
Vías Verdes: autovrij fietsen over voormalig spoorwegtrajecten:
V.V del Iratí: 6 km; Tussen Liédena y Lumbier; zie Vias Verdes Navarra & La Rioja
Wandelen/Fietsen: Lange afstandsroutes: GR-11, ofwel Transpirenaico. Loopt van Hondarribia (Baskenland:West-Spanje) door de Pyreneeën naar Cap de Creus (Catalonië, Oost-Spanje)
Bergklimmen/Skiën/Langlaufen: Dal van Belagua-Reservaat van Larra: fraaie gebieden en zeer populair onder liefhebbers van bergsporten en langlaufen: Langlaufen: 13.5 km van Ochagavia, aan de autoweg van Larrau, liggen de langlaufpistes van Abodi; start bij de oude schuilplaats Pikatua. Skieën:bij het wintersportplaatsje Abodi Salazar (boven Ochagavia). De Pyreneeën in Navarra zijn meer geschikt om te langlaufen dan te skieën
Stad/Bezienswaardigheden
Roncal prachtig bergdorpje, op lijst Mooiste dorpen van Spanje, Los Pueblos mas Bonitos de España
Ochagavia (w) prachtig dorp in de Alt Navarra Roncesvalles (nw) ingang vd Pyreneeën pas en bekende pelgrimsplaats, beroemd om Rolands heldendood; 12e kerk
Monasterio de Leyre & Castillo de Javier & Sangüesa (zw) klooster met romaanse kerk (no: mooie route naar Huesca) Castillo de Javier (zw) sprookjeskasteel
Sanguësa (zw) monumentaal stadje
Olite en omgeving (zw) wijnstad met prachtige Paradorhotel en wijndorpen
Ujué (zw) middeleeuws stadje, op lijst Mooiste dorpen van Spanje, Los Pueblos mas Bonitos de España
Pamplona (zw) hoofdstad van Navarra, beroemd of feest San Fermin, bekend van het stierenrennen
Aragón
Ansó (Huesca), authentiek bergdorp, op lijst Mooiste dorpen van Spanje, Los Pueblos mas Bonitos de España
Jaca, levendige stad met klein historisch centrum toegang tot de pyreneeën/valleien, ten zuiden van de stad, het Monasterio de la Peña, het belangrijkste klooster van Aragón, zie Jaca en Monasterio San Juan de la Peña
Cinco Villas en Pre-Pyreneeën (zw) prachtige middeleeuwse dorpen, waaronder Sos del Rey Católico (w) op lijst Mooiste dorpen van Spanje, Los Pueblos mas Bonitos de España
Tips & Trips
Autorondreis Langs de Navarrese Pyreneeën, kloven, bossen en valleien
Autorondreis Langs pelgrimsroutes, wijngaarden, kastelen naar de woestijn (midden/zuid Navarra)
Wijn
Bodegas en informatie over de wijnen van Navarra, zie Wijnen van Navarra
