Oud wijnland
Al in de 1e eeuw toen de Romeinen dit gebied binnentrokken werd er wijn op traditionele wijze verbouwd. De mannen persten de druiven in stenen troggen en het gistende sap werd in vergaarbakken en amforen bewaard. De Romeinen verbeterden de kwaliteit en introduceerden nieuwe technieken. Onder heerschappij van Castilië werd de wijn goed gedronken aan de hoven van koningen, geestelijken en militaire leiders. De kwaliteit werd verbeterd met als resultaat dat al in de 16e eeuw wijn naar omliggende landen werd geëxporteerd. In de 19e brak de roem echt uit
19e eeuw-Marqúes de Riscal
Wat Torres was voor de Penedès was Hurtado de Amézaga y Dolagary (directeur bij Marqúes de Riscal) voor La Rioja in de 19e eeuw. De man had gestudeerd aan de universiteit van Bordeaux en nam de Franse technieken en zijn leermeester (zijn professor) mee naar Spanje. De vaten werden verbeterd, gisting op vat en rijpen op eikenhout een feit! Het wordt nog steeds gedaan, vooral door de kleinere traditionelere bedrijven
20e eeuw
In de 20e eeuw werd La Rioja getroffen door de phylloxera (druifluis). Na de eerste wereldoorlog ging het weer beter met de Spaanse wijn en het kreeg in 1926 na de aanstelling van de eerste consejo regulador een Denominacíon de Origen-status. In de jaren zestig "ontdekte" men echt de krachtige rode volle wijnen van La Rioja en het heeft het aanzien van de Spaanse wijn aanzienlijk vergroot
Marques de Cáceres-DOC-a
Marques de Riscal was de vernieuwer in de 19e eeuw maar Enrique Forner was dat voor de 20e eeuw. Hij introduceerde de gisting van rode wijn in roestvrijstalen vaten en minimaal lageren op eiken vaten. De witte wijnen zonder eikenhout. In 1970 richtte hij de Union Vitivinícola op in een nieuwe bodega. Hij bouwde een wijnmakerij in Cenicero en vernoemde deze naar een vriend van de familie, de Marqués de Cáceres. We weten allemaal hoe het verder is verlopen met het bedrijf. Het is nu één van de bekendste wijnen van heel Spanje
De wijn uit de Rioja werd in de jaren negentig steeds beter en kreeg als enige wijnregio op 9 april 1991 de status van: Denominación de Origen Califacada, of DOCa: gekwalificeerde denominatie van oorsprong
Wijngebied - De Druiven
De wijnregio La Rioja verspreidt zich over de regio Navarra (oosten), de regio La Rioja en de provincie Álava (Baskenland). In het westelijk deel waait de wind van de Atlantische Oceaan terwijl in het oostelijk deel de mediterrane lucht stroomt. De wijnen hebben hierdoor in de verschillende gebieden hun eigen stijl. De wijn wordt gemaakt in drie subzones van de streek maar worden allemaal gecontroleerd door de consejo regulador in Logroño
- Rioja Álavesa: ten oosten en rondom Laguardia (Baskenland): de Tempranillo groeit hier op glooiende, kalkrijke hellingen;
- Rioja Alta (ten zuiden van de Ebro tot aan Logroño): hier groeien de druivenTempranillo, Mazuelo en Graciano
- Rioja Baja (ten oosten van Logroño ten zuiden van de Ebro en in Navarra ten noorden van de Ebro): hier groeit alléén de Garnacha druif. Voor de witte wijnen zijn de Viura, Malvasía en de Garnacha Blanca de belangrijkste soorten
De wijnen
- Rioja Álavesa: vooral fruitige wat lichtere rode wijnen;
- Rioja Alta: ook hier fruitige, elegante en lichtere rode wijnen
- Rioja Baja: gebied met kwalitatief iets mindere wijnen. Er worden vooral donkerrode, krachtige wijnen gemaakt
Wijnhoofdsteden: Haro, Labastida, Logroño, Badarán
Andere wijnsteden: S.Vicente de La Sonsierra, Abalos, Elvillar, Laguardia, Briones, Ollauri, Cuzcurrita de Río Turón, S. Asensio, Torremantaivo, Cenicero, Fuenmayor,, Navarrete,, Villamediana de Iregua, Tudelilla, Arnedo, Quel, Grávalos, Alfaro, San Adrían, Andosilla
Nuttige Informatie
Briones (Rioja Alta) - grootste wijnmuseum Europa
Fondación y Museo Dinastía Vivanca, in Briones (Navarra, 39 km ten nw van Logroño -Crta Nacional 232) info, openingstijden, (wijn) tours, entreeprijzen, zie officiële website
Grootste wijnmuseum van Europa in een mooi modern architectonisch gebouw a/d kant vd weg. In deze enorme bodega van 9000 m2 leer je meer van de wijngeschiedenis en wijnmaken door de eeuwen heen. Het huisvest een collectie gebruiksvoorwerpen, foto's films etc rondom wijn en wijnbouw maar ook een grote en unieke kunstverzameling. De collectie is ontstaan uit de verzamelwoede van de Vinanco familie
Naast museum is er een wijnmakerij, wijngaarden, een mooie tuin, een bar met mooi terras met uitzichten en een goed restaurant
Beroemde Bodegas
La Rioja telt meer dan 500 bodega's, waarvan meer dan 80 open zijn voor het publiek. In de Rioja Álavesa zijn het vooral families die de veel kleinere wijngaarden beheren. De avant-gardistische bodega's waarvan er maar een paar zijn liggen apart genoeg in dit gebied. In de Rioja Alta zijn de grote, oude Bodega's van weleer gevestigd. In onderstaand rijtje hebben wij een selectie gemaakt van enkele beroemde bodega's in La rioja. Wij hebben ook die met een toonaangevende architectuur opgenomen en wijnmusea. De toeristenbureaus in de verschillende plaatsen beschikken over een compleet aanbod van bodega's en wijnroutes
Laguardia (La Rioja Álavesa)
Ysios (foto linksboven - noordwesten van Laguardia, richting Elvillar, borden volgen naar La Hoya), www.ysios.com Bezichtiging op afspraak
Gebouw is ontworpen door Santiago Calatrava (bekend van bruggen Bilbao, Valencia: het Ciudad de las Artes y las Ciencias) voor de groep Bodegas y Bebidas. Het is vernoemd naar Egyptische goden die, volgens de mythologie, de mensheid leerden wijnstokken te cultiveren. Calatrava werd werd geïnspireerd door een rij vaten om het spectaculaire dak van dit wijnhuis te ontwerpen, dat van bovenaf gezien de vorm heeft van een wijnglas. Het gebouw heeft de golfbeweging van de Cantabrische bergen en gaan hier mooi in op. Het dak van het lage houten gebouw is van metaal en heeft opvallende zijgebouwen. In het proeflokaal op de 1e verdieping kan je de wijnen keuren
Araco https://www.bodegasaraco.com, bezichtiging op afspraak; opgericht in 1966 en eigenaar van 14 families. Totaal bezit 200 ha wijngaarden
Er wordt gebruik gemaakt van roestvrije stalen vaten en nieuwe technieken. Het maakt goede rode en witte wijnen, bekend onder de naam: Señorio de Aracio
Elciego (La Rioja Álavesa)
In deze plaats zijn maar liefst 14 bodega's gevestigd. De bekendste is natuurlijk die van Marques Riscal, de pionier in de 19e eeuw en de moderne rioja. Het wijnhuis dateert van 1860. In de top 50 lijst van beste wijngaarden van de wereld, elk jaar samengesteld door World’s Best Vineyards, staat het wijnhuis in 2021 op de tweede plaats op de lijst voor een Spaanse wijngaard van Spanje, en op de tweede plaats in Europa. Niet alleen vanwege zijn uitstekende wijnen maar ook vanwege zijn hotel en de bodega zelf
Marques Riscal (foto rechtsboven - C/ Torrea 1) www.marquesderiscal.com, tel. 945 60 60 00, kaartjes voor rondleiding/proeverij zijn online (vooraf bestellen noodzakelijk), sedert 1860. Er wordt gebruik gemaakt van de nieuwste technologieën en produceert een frissende 'oude' Rioja wijn. Bijzonder is de 'kathedraal' in de bodega waar flessen vanuit elk jaar vanaf de oprichting van het bedrijf worden opgesteld
nr. 2 op lijst beste Wijnhuizen ter Wereld!
De website Worldsbestvineyards.com organiseert jaarlijks de Top 50 Beste Wijnhuizen ter wereld. In 2021 hebben zij dit wijnhuis op nr. 2 geplaatst op de beste wijnhuizen van de Wereld, en op nr 1 van Europa! Niet alleen vanwege zijn uitstekende wijnen, maar ook vanwege het hotel (zie hieronder) en de bodega zelf
Hotel Marqués de Riscal ligt naast de bodega. Het is een fantastisch gebouw van Frank O. Gehry (van het Guggenheimmuseum/Bilbao). Het is gemaakt van gebogen staalplaten en moet een wijnfles voorstellen (rood voor de wijn, zilver voor de afsluiting, goud voor het netje). Van veraf lijkt het met een beetje fantasie op een cadeau met een strik erop! Als je het kan veroorloven, ga dan hier zeker overnachten. En/of geniet van een verblijf in het restaurant of spa waar je vinotherapieën kan ondergaan. Ook op deze manier kan je het mooie gebouw en interieur tot je nemen
Labastida (La Rioja Álavesa)
Granja Nuestra Señora de Remelluri (foto boven -Carretera Rivas de Tereso, s/n, 01330 Bastida, www.remelluri.com,+ 34 945 33 1801 /i
de boerderij is gevestigd op een oud erfdeel van het klooster van Toloño, waar sinds de 14e-15e eeuw Hieronymite-monniken woonden. In 1967 begon Jaime Rodríguez Solís aan een spannend oenologisch avontuur, waarbij hij het gebouw reconstrueerde, en de wijngaard renoveerde met autochtone variëteiten
wederom een hoogstandje van architectuur. Dit moderne gebouw idoor de Baskische architect Iñaki Aspiazu, en gemaakt van glas. De meeste faciliteiten bevinden zich ondergronds. Het staat op een helling vanwaar je een spectaculair uitzicht hebt op de omgeving. In het restaurant kan je een uitstekende lunch/4-gangendiner nuttigen
Briones (Rioja Alta)
Fondación y Museo Dinastía Vivanca, in Briones (zie hierboven bij Nuttige informatie) grootste wijnmuseum van Europa
Berberana (Crtra. Elciego s/n 26350 Cenicero) https://www.berberana.com/; sinds 1877, klein familiebedrijf dat een belangrijk Spaans wijnhuis is geworden, wijngaard van 130 ha wijn. Was eerst in hartje van de Rioja Alta gevestigd maar hierheen verhuisd vanwege de betere condities en vraag. De 5 leidende coöperaties in La Rioja zijn belangrijke aandeelhouders in het bedrijf. Maakt uitstekende wijn dat kwaliteit voorop stelt. Wijnen in alle kleuren zelfs tot aan de gran reserva. Heeft nationaal als internationaal vele, prestigieuze prijzen gewonnen
Haro (Rioja Alta)
Ramón Bilbao (Avda. Santo Domingo 34), www.bodegasramonbilbao.es; rondleidingen/proeverijen: elke dag behalve zondag; wijncursus (1.30 uur), familiebedrijf en opgericht in 1924, 7 ha wijngaard. Maakt goede rode crianzas en reservas onder eigen naam
Bilbainas (foto linksboven - Calle Estación, 3) www.bodegasbilbainas.com, opgericht in 1858 door Franse wijnmakers, 1901 overgenomen door zakenlieden uit Bilbao; 1997 overgenomen door de Codorníu group (Catalonië, Cava), hetgeen een belangrijke verandering was voor de wijnmakerij
winkel, wijnbar: elke dag, ma-vr (10.00-17.00), za (11.00-15.00), zo (11.00-15.00); lunches in het wijnhuis; rondleidingen, bezoek wijngaarden, proeverijen; elke dag
Oudste bottelbedrijf in La Rioja; wijnmakerij met het grootste oppervlak (3.400 m2) en grootste areaal wijngaarden in de gemeente Haro en eromheen,
uitstekende rode wijnen, totaan Gran Reserva niveau; ook zeldzame zoete wijnen (Viña Pacete en Brillante); riojacognac en Cava
Beste wijnen: de klassieke Viña Pomal (1904); Viña Zaco gran reservas, Ederra, Royal Carlton en La Vicalanda , evenals de unieke wijnen van Maturana, White Tempranillo, Graciano, Garnacha
Muga, (Avda Vizcaya, Barrío de la Estacíon, 2) www.bodegasmuga.com, ca. 4000 hl. Rondleingen/proeverijen, bezoek aan wijngaarden, wijnbar, toer met segway
Familiebedrijf, opgericht in 1932, al 3 generaties zwaaien hier de scepter. Gevestigd in een prachtig Rioja herenhuis, in de oude wijk Barrio de la Estacion.
Maakt prachtige op fust gegiste witte wijn. Maar vooral bekend om de traditionele stijl met eiken (crianza/gran reserva), die erg op de tempranillo lijkt
Beste wijn: Prado Enea
López de Heredia Viña Tondonia (foto rechtsboven - Avda Vizcaya, Barrío de la Estacíon', 3, gelegen naast Bodega Mugo (zie hiervoor)
www.lopezdeheredia.com/english/vinos/vinos.html sinds 1877, één van de oudste wijnhuizen en in de Rioja
In 1877 kwam Rafael López de Heredia uit Santiago de Chile (Spaanse ouders) in Haro om zijn bedrijf in de wereld van Rioja-wijn te beginnen. In 1914 startte hij de bekendste wijngaard "Viña Tondonia", die het wijnhuis ook zijn naam gaf. Daarna volgde er nog 3 anderen, bekend als Viña Bosconia, Viña Zaconia en Cubillas
Het selecteren van de druiven en het wijnmaken gebeurde met de hand; de wijnen worden geklaard met eiwit en liggen langer op eiken dan normaal gangbaar is. Er zijn er nog die na 50 jaar nog mooi zijn. Maakt wijnen in de 3 kleuren. De López de Heredia rosoado cianza is dé klassieke rioja-rosé.
Beste wijnen: Viña Bosconia (rood), een klassieke ríoja, Viña Cubillo is lichter. Viña Tondonia is de oudste; er zijn prachtige gran reservas uit de jaren zestig, nog steeds mooi op dronk
Campo Viejo (foto rechtsboven -Camino de Lapuebla 50), www.campoviejo.com/Home, 5 km buiten het centrum van Logroño
biedt verschillende toers aan, rondleidingen, wijnproeverijen, voedselcombinaties, wijnwinkel; op het terras met wijnbar, geniet je van een mooie zonsondergang, en prachtige uitzichten op de stad
opgericht in 1963, onderdeel van de Bodegas y Bebidas-groep die goede tot uitstekende wijnen maakt in alle kleuren. De ondergrondse wijnmakerij opende zijn deuren in 2011, in een modern avant-garde gebouw, met een goed evenwicht tussen oenologie, architectuur en duurzaamheid. Het ligt in een natuurlijke omgeving, omringd door 54 ha wijngaarden
Beste wijnen: de Viña Alcorta (witte wijn); Marqués de Villamagna, gran reserva. Maakt ook cava's
is één van de oudste nog in bedrijf zijnde wijnhuizen en beroemdste wijnhuizen van Spanje vanwege zijn connectie met de Spaanse geschiedenis. De oprichter, Don Luciano Murrieta en García- Lemoine, produceerden (en exporteerden) de eerste goede wijn uit Rioja in 1852. Na zijn reis naar Bordeaux werd hij geïnspireerd door het concept van het Franse kasteel om het Ygay-kasteel te creëren rond de 300 hectare wijngaarden. Samen met Riscal was dit bedrijf de pioniers van de nieuwe wijn (vlgns de Bordeaux-methode). Het bedrijf is nu in handen van de kinderen van de graaf van Creixell. Er worden oude en nieuwe technieken gebruikt. De wijnen behoren tot de meest traditionele van La Rioja
Beste wijnen: The Wine Spectator heeft in 2020 de rode wijn "vino tinto’ 2010 Marques de Murrieta Castillo Ygay Gran Reserva Especial gekozen tot de beste wijn ter wereld, en kost ca. €100 tot 120 euro per fles
Bodega Viña Real (foto rechtsboven) van de Compañia Vinícola del Norte de España (CVNE); (Ctra. Logroño–Laguardia (N-232A) km 4,8 vanuit Laguardia richting Logroño) www.cvne.com rondleiding/proeverijen op afspraak; De wijntoeristische attracties omvatten ook workshops en creatieve activiteiten voor kinderen, allemaal gericht op de wereld van wijn
Op een heuvel ligt de rode cilindervormige bodega, ontworpen door de Franse architect Philippa Mazières en gemaakt van red cedar hout, beton en staal. Het heeft de vorm van een gigantische ton. De wijn ligt opgeslagen in uit de rotsen gehouwen grotten
Er zijn twee wijnseries: Viña Real en Imperial
