Sherry, sherry en.....sherry!
Sherry was bij de Engelsen al sedert 1340 een bekende wijn. Maar echt geliefd werd het nadat Sir Francis Drake de haven van Cádiz in 1587 aanviel, de Spaanse vloot in brand stak en met 3.000 vaten Sherry ervandoor ging. De Britten werden verslaafd aan het spul en zijn vier eeuwen lang (en nog steeds) de belangrijkste internationale klanten. Naast sherry komen ook de meeste brandy’s die in Spanje worden geserveerd uit de kelders van Jerez
Gouden wijn-driehoek
De sherry-streek beslaat de ‘gouden driehoek’ in het oostelijke deel van de provincie Cádiz, met de noordelijke uitloop in de provincie Sevilla. Het concentreert zich rond de steden Sanlúcar de Barrameda, Jerez de la Frontera en El Puerto de Santa María. Alléén uit deze drie steden mogen sherry worden gemaakt en verscheept
Het geheim van de sherry
is de combinatie van de bodem (de witte kalkhoudende, kruimelig, vochtvasthoudende albariza), het vochtige klimaat dat de groei van de flor stimuleert, de druiven: de listán, of palomino, of listán palomino en het solera-systeem gebruikt om de verschillende wijnen te mengen
Het sherry-procédé, het Solerasysteem (foto rechtsonder)
De wijn rijpt op Amerikaanse eikenhouten vaten die opeengestapeld worden in een piramide van tonnen. Een deel van de wijn, bestemd voor het bottelen, wordt afgetapt uit de onderste rij, de solera genoemd die de oudste mix bevat. In elk jaar mag slechts een derde van de wijn uit de solera worden verkocht. Hij wordt dan bijgevuld uit het vat erboven die de eerste criadera (‘kinderkamer’) wordt genoemd. Deze worden dan weer gevuld door de wijn uit de rij daarboven. Op deze manier worden oude en jonge sherry’s regelmatig gemengd en levert het een constante kwaliteit
De wijnen
Fino: de lichtste en droogste sherry met frisse gistachtige smaak. De fino wordt koel geserveerd als aperitief wijn. Fino sherry is het beste gedronken kort na het bottelen, dus het is verstandig om je fine te kopen van een betrouwbare bron. De best verkopende merken Tio Pepe (Gonzalez Byass) en La Ina (Domecq)
Manzanilla: dit is de fino sherry gemaakt in Sanlúcar de Barrameda . Het is nog droger en bleker dan andere finos en heeft veel smaak. De bekendste merken zijn La Guita (van Hijos de Rainer Perez Marin) en La Gitana (Vinícola Hidalgo). Manzanilla Pasada, begunstigd door de lokale bevolking in Sanlúcar, is iets donkerder, zouter en minder verfijnd
Oloroso: Oloroso ondergaat ook het solera proces zonder flot te ontwikkelen. Het is donkerder, rijker en krachtiger qua aroma maar niet zoeter. Het is een uitzonderlijjke aperatief en niet de goedkoopste. Het behoort tot de wijnen met de langste levensduur ter wereld: tot honderd jaar of ouder. De beste olorosos - dat wil zeggen, de oudste - onder meer de legendarische Matusalem (González Byass)
Palo Cortado: In Jerez zeggen ze dat dit een wijn is die je niet kunt maken maar het gebeurt gewoon. Het begint als een fino met flor en eindigt uiteindelijk als een oloroso en heeft een geur die doet denken aan een jonge amontillado. Een van de beste is de 60-jarige Sibarita (Domecq)
Amontillados: Vernoemd naar de wijnbereiding in het stadje Montilla (Córdoba). Het wordt vaak aangeduid tussen een fino en een Oloroso, met een aantal van de kwaliteiten van beide. Het begint hetzelfde als een fino, maar de laag flor gist mag afsterven. Het is daarom donkerder van kleur. De betere kunnen buitengewoon goed zijn. Bekende labels zijn Amontillado 51-1 (Domecq) en Amontillado del Duque (González Byass)
Palo Cortado: In Jerez zeggen ze dat dit een wijn is die je niet kunt maken maar het gebeurt gewoon. Het begint als een fino met flor en eindigt uiteindelijk als een oloroso en heeft een geur die doet denken een jonge amontillado. Een van de beste is de 60-jarige Sibarita (Domecq)
Cream Sherry: Dit is één van de favoriete dranken onder de buitenlanders, met name in Groot-Brittannië, Nederland en Duitsland. Het ontstaat wanneer oloroso Sherry (of fino, in het geval van lichte room) wordt gezoet. De traditionele manier is door het mengen van een Pedro Ximenez, een van nature zoete wijn. Maar veel crèmes worden gemaakt met fructose of druivenconcentraat. En levert een goede dessertwijn op. De best verkochte merken zijn Harvey's Bristol Cream en Crofts
Brandy de Jerez: Jerez produceert 90 procent van de cognac in Spanje. Het wordt gemaakt van verouderde wijnen die eerder zijn gebruikt voor het maken van Sherry. De meesten worden niet gemaakt van de druiven uit Jerez maar uit andere regio's, in het bijzonder Extremadura, La Mancha en naburige Huelva. Het is zoeter en gekarameliseerder dan de Franse brandewijn. De prijs is een goede indicator van de kwaliteit
Wijnhoofdstad: Jerez de la Frontera
Andere wijnsteden: El Puerto de Santa María, Sanlúcar de Barrameda, Rota en Chipiona
Wijnmuseum
Calle Lealas, 30 y Pizarro, 19, Jerez de la Frontera (in de tuinen van het museum van Museo de Relojes) www.elmisteriodejerez.org
Beroemde Bodega's
Jerez de la Frontera
Gonzáles Byass (foto links) Calle Manuel María González 12, Jerez, www.gonzalezbyass.es, reserveren noodzakelijk
Sinds 1835 met schitterende bodega’s in het centrum van Jerez. De bodega bezit 800 ha en produceert 200.000 hl wijn. De internationale roem berust op één wijn: de fino Tio Pepe, vermoedelijk vernoemd naar een oom van de familie. De beste oloroso is de legendarische Matusalem
Pedro Domecq (foto midden) C.San Ildefonso 3, Jerez, www.alvarodomecq.com
Opgericht in 1730. De bodega bezit 750 ha en produceert 80.000 hl. Het is de beroemdste en bekendste bodega en één van de beste bodega’s voor een bezoek. De bodega staat bekend als ‘La Mezguita” vanwege zijn Moorse architectuur als in Cordoba. Op de vaten staan handtekeningen van Orson Welles, Winston Churchill, generaal Franco, Margarat Thatcher, Steven Spielberg en de complete koninklijke Spaanse familie. Bezoeken worden altijd gevolgd door een proeverij. Beste fino: La Ina Een van de beste Palo Cortado is de 60-jarige Sibarita (Domecq)
Harvey’s Calle Arcos 53, Jerez
Dit bedrijf is al sinds 1769 actief in Jerez. Sindsdien en tot 1970 was Brístol (Engeland) de thuisbasis: de wijnen werden van talloze producenten in Jerez en Sanlúcar betokken. In 1970 vestigde zich in een moderne, nieuwe bodega, maar wel in traditionele stijl in Jerez. De best verkochte sherry-cream is Harvey's Bristol Cream
Willimas & Humbert Calle Nuno de Canas, Jerez,www.williams-humbert.com
Een heel oud bedrijf sedert 1877 en deels in het bezit van het Nederlandse bedrijf Bols. De bodega bezit 288ha en 60.000 hl wijn. Engeland is belangrijkste exportmarkt geweest. Veel merken dragen Engelse namen
Sandeman c. Pizarro 10, Jerez
sinds 1790 met 385 ha en 90.000 hl. Verscheepte vanuit Oporto, sherry naar Engeland
El Puerto de Santa María
Osborne C. de los Moros s/n 11500, Puerto de Santa María, www.osborne.es
Oud familiebedrijf sedert 1772 en kreeg pas in 1890 zijn naam. Het bedrijf is bekend om de beroemde zwarte stier die je op heuvels en langs de snelwegen ziet. Het hoofdkantoor in Puerto de Santa María is prachtig
De Terry (foto rechts) c/Tonoleros, (tegenover park Vino Fino) El Puerto de Santa María, www.bodegasterry.com
Opgericht in 1865 en is van Ierse oorsprong. Maakt uitstekende Brandy en kleine hoeveelheid goede sherry, met name de heel goede manzanilla, onder de naam Sherry de Terry
Sanlúcar de Barrameda
Bodegas Barbadillo Calle Luis de Eguílaz 11, Sanlúcar de Barrameda,E-mail:
Sinds 1821 en één van de grootste wijnmakers van Sanlúcar met een produktie van 100.000 hl wijn. Sanlúcar is beroemd om zijn lichte, droge manzanilla De bekendste merken zijn La Guita (van Hijos de Rainer Perez Marin) en La Gitana (Vinícola Hidalgo). Manzanilla Pasada, begunstigd door de lokale bevolking in Sanlúcar, is iets donkerder, zouter en minder verfijnd. Beste manzanilla is Soleo
Bodega Delgado Zuleita, Avda. de Rocío Jurado, https://www.delgadozuleta.com
opgericht in 1744. Het is de oudste wijnmaker in de regio, met een geschiedenis van export naar Amerika sedert de 17e eeuw. Het heeft een zgn. Centro de Interpretacion del Vino, de enige in de regio. Je leert meer over de geschiedenis, de technieken, de wijnen, tentoonstellingen
Het is een uitstekend wijnhuis die jaarlijks 10.000 hl sherry en jovenes afrutados produceert. De Beste wijn is de La Goya manzanilla pasada
Los Infantes de Orleans-Borbón, https://www.biob.es
opgericht in 1948 door de koningskinderen Alfonso en Beatriz, de kinderen van de Spaanse koninklijke familie. Zij raakten geinteresseerd in de brandy en sherry industrie en gingen een samenwerking aan met het bedrijf Barbadillo, eveneens eigenaar van het bedrijf. Het is gevestigd in een prachtig 19e eeuw gebouw, in het hart van de stad
Produceren manzanilla, fino en amontillado