Wijnen van Baskenland: info over de wijnen, wijnstreken en bodegás

Txakoli (Chacoli)  
Baskenland is beroemd om zijn gastronomie, maar minder bekend om zijn wijnen (behoudens het wijngebied Ríoja Álavesa in het zuiden, zie hieronder). Toch wordt er al vanaf de 14e eeuw de traditionele Baskische Txakoli wijn, een mild licht mousserende wijn, gemaakt. In de hoogtijdagen van de txakoli bloeiden de wijnstokken langs de hele Baskische kust, van Hondarribia tot Portugalete en verder naar het westen toe. Wijnstokken werden ook op grote schaal landinwaarts geplant in Vizcaya, in het Encartaciones-gebied in het westen, evenals in de aangrenzende regio's van Ayala (de huidige DO Arabako Txakolina) en de Mena-vallei in Burgos

Het was in de 18e eeuw dat de grootste lokale protectionisme aanbrak, niet zozeer om de wijnbouwers te beschermen, maar om de provincie te beschermen tegen de belasting die wordt geheven op de wijn die naar Gipuzkoa wordt gebracht. De wijngaarden verdwenen in het oosten beetje bij beetje, en in de 19e eeuw waren er alleen  nog  de wijngaarden van Zarautz, Getaria, Zumaia, Deba en Mutriku (ca. 250 ha). Het einde van de 19e eeuw zag een diepe crisis in de Txakoli wijngaarden om verschillende redenen: de geleidelijke intrekking van de protectionistische wetten, de toetreding van buitenlandse wijnen, en het uitbreken van opeenvolgende meeldauw en ziekten, zoals phylloxera. Er kan ook niet worden gezegd dat txakoli een kwaliteitswijn was die veel gevraagd werd 

De 20e eeuw werd gekenmerkt door overleving en in 1980 waren er slechts 21 ha wijngaarden, waarvan 3 in Zarautz en de rest in Getaria; het waren kleine wijngaarden die door enkele wijnbouwers werden beheerd. Tegenwoordig zijn de wijnen van Baskenland aanzienlijk verbeterd en maakt de regio een heropleving door. De wijnbouwers begonnen aan de taak om de sector te vernieuwen, zowel wat betreft de wijngaarden als de wijnmakerijen en het gebruik van nieuwe technologiën door de wijnhuizen. Nieuwe stijlen zijn de afgelopen jaren ontstaan ​​en de meest ambitieuze producenten werken er hard aan om te bewijzen dat hun topwijnen gracieus kunnen rijpen. De regio wil bijdragen aan de evolutie van txakoli zodat het niet alleen wordt gezien als een jonge, frisse wijn die in Baskenland wordt gedronken

DO Wijngebieden 
De Txakoli wordt gemaakt in 3 provincies: Gipúzkoa, Vizcaya en de provincie Álava. Deze txakoli heeft door de eeuwen heen zijn stempel gedrukt op het leven en de geschiedenis van vele dorpen in Baskenland. Het biedt nu vele mogelijkheden voor wijntoerisme
De Txakoli heeft 3 oorsprongsbenamingen: Getariako Txakolina, Biskaia Txakolina en Arabako Txakolina. In het Castiliaans heten ze respectievelijk Chacolí de Geteria (provincie Gipúzkoa), Chacoli de Vizcaya (provincie Bizkaya) en Chacoli Álava

• DOCa's - Rioja Álavesa
  In de zuidelijke provincie Álava, in de streek La Rioja Álavesa met wijnhoofdstad Laguardia, wordt een aantal van de beste rioja DOCa's gemaakt. Wij hebben deze streek onder de regio La Rioja beschreven, lees verder Wijnen van La Rioja
• Getariaka Txakoli - de grootste wijnstreek in Baskenland
  Dit wijngebied is de grootste wijnstreek van Baskenland en wordt meest bekende Txakoli gemaakt, ca. 2 miljoen flessen per jaar. De wijngaarden zijn over het algemeen heel klein en liggen her en der verspreid. Ca. 90% van de 433 ha wijngaarden liggen rond het kustgebied, in de steden Geteria, Aia en Zarautz
  In 1989 heeft het zijn DO status gekregen. In 2007 breidde de DO Txakolina Designation zijn geografische gebied uit tot de hele provincie Gipúzkoa. De wijngaarden van Getaria maken een heropleving door vanwege nieuwe technologieën. Export naar het buitenland vindt vrijwel niet plaats omdat de wijnbouwgronden te klein zijn en de vraag naar deze wijn onder de locale bevolking en de gastronomische restaurants in dit gebied zelf is toegenomen
• Bizcaya Txakolina
  In Bakio, aan de kust, en in het binnenland bij de stad Balmaseda (ten zuidwesten van Bilbao) zijn de meest traditionele txakoli-gebieden. Maar de wijngaarden liggen verspreid
  over de gehele provincie Bizkaya. In 1989 heeft dit wijngebied zijn DO-keurmerk gekregen. 
  Sommige wijngebieden zijn zeer klein, en lijken meer op een moestuin. Aan de kust heerst een
  zeeklimaat en is er veel neerslag. De wijngaarden hebben hier geen last van vorst en extreme zomerzon. 
  Over het algemeen zijn ze op steile hellingen aangeplant zodat de oogst soms letterlijk duizelingwekkend is. 
  In het binnenland is het warmer en droger. De gemiddelde jaarlijkse productie is 1.200.000 flessen
• Arabako Txakolina
  Het druiventeeltgebied strekt zich uit langs het bovenste stroomgebied van de Nervión, de rivier die uitmondt in Bilbao. Het is een klein wijngebied, gelegen in het binnenland, in de heuvels rond de stadjes Amurrio, Artziniega, Ayala, Llodio en Okondo. Het is het jongste wijngebied en heeft in 2001 zijn DO status gekregen. In het zuiden van de provincie Alava zijn er ook delen van de wijngaarden die Rioja-wijnen produceren (zie hiervoor)

De druiven 
De druiven die in het noorden van het Baskenland groeien, groeien nergens anders ter wereld
De witte druivensoort heet Ondarribi Zuri en neemt meer dan 80% van het gebied en productie voor zijn rekening. De rode heet Ondarribia Beltza. Folle blanche groeit ook in Vizcaya, en er zijn kleine plantages van experimentele chardonnay, pinot blanc, sauvignon of riesling

De Grond
De bodem bestaat voor een groot deel uit klei met een lichte, zanderige bovenlaag die arenisca wordt genoemd en zijn op hoogtes variërend van vlak boven zeeniveau (10 m) tot wel 150 meter

• De Wijnen
  Momenteel worden er 3.5 miljoen Txakoli wijnen geproduceerd, waarvan het merendeel wit. De beste txakoli wijnen hebben heerlijk fris fruit en weelderig druifachtig fruit omdat het een koele, natte omgeving is, komen de druiven niet veel tot rijpheid, wat de wijn prikkelend scherp maakt. De wijnen bevatten weinig alcohol (meestal 10-11 %),  waardoor ze perfect verfrissend zijn om tijdens de zomermaanden van te nippen. De txakoli wijn past bij de heerlijke lokale vis- en schaaldiergerechten en wordt gedronken in een groot en breed glas. Hij moet worden gedronken voordat de mousse (tximparta) verdwenen is
  De Wijnen van Getario en de Bakio- streek van Vizcaya hebben een frisse stijl met groen fruit
  De wijnen uit het binnenland hebben wat meer alcohol en vertonen gelijkenis met de perzikachtige witte wijnen van Galicië. De beste zijn goed, maar moeilijk te vinden; en door de minimale produktie ook heel duur. Sommige wijnmakers stappen af van het traditionele imago van chacolí door de wijn wat fruitiger te maken. Enkele wijnmakers produceren ook kleine hoeveelheden rosado en rode txakoli
  DO Txakolina Arabaco is met name bekend om zijn rode wijnen.

Beroemde Bodega's

In Guipúzcoa zijn 24 wijnmakerijen, waarvan sommige de traditionele boerderijarchitectuur hebben behouden. In Vizcaya zijn er 57 Txacoli-wijnhuizen, met een jaarlijkse productie van 1.700.000 flessen. De wijnhuizen in Álava zijn gelegen in prachtige landschappen tussen de bergen.
Wij hebben de meest toonaangevende wijnhuizen geselecteerd

DO GeteriakoTxakolina (Gipuzkoa)

Hondarribia
Hiruzta Bodega (Foto linksboven),Bº Jaitzubia 266, Hondarribia, Gipuzkoa, www.hiruzta.com Bezoekuren: reservering vooraf voor wijnproeverij en begeleide rondleidingen: www.winetourism.com; wijnwinkel, wijnbar;  bedrijf is samenwerking aangegaan met 1* Michelin Restaurant Alameda, om eetgelegenheden in wijnmakerijen op te nemen. In het traditionele Baskisch restaurant met moderne setting, gelegen tussen en met mooi zicht op de wijngaarden, worden lokale en seizoensgerechten geserveerd 
opgericht in opgericht in 2012, 11 ha in in de buurt van de wijnmakerij, prachtig gelegen aan de voet van de Jaizkibel-gebergte. Het wijnhuis is de creatie van een vader en zijn twee zonen in de familie Rekalde. De naam van de wijnmakerij komt van een losse vertaling die een oogst voor drie personen betekent, verwijzend naar de eigenaren en omvat het hart en de ziel van hun project. Gebruikt oude methodes met nieuwe technologieën om de wijnen te maken. De Druivensoorten: de inheemse Hondarrabi Zuri is de belangrijkste druivensoort 
De wijnen: Produceren lichte, frisse en prikkelende wijnen in Txakol-stijl, onder de naam Hirutza. Ondanks zijn jonge oprichting, exporteert het bedrijf naar 20 verschillende landen. De wijnen hebben meerdere internationale prijzen gewonnen in verschillende competities

Aia 
Bodegas K5 Arguiñano (Foto rechtsboven) Andatza Diseminado Barreiatua, 16, Aia,www.bodegak5.com, Bezoekuren: reserveringen online voor bezoek kelder en begeleide toer, Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken., 
Bodegas K5 ligt prachtig in het centrum van Aia, op 300 m hoogte, tegenover de Cantarische Zee, dichtbij het natuurpark Pagoeta,  op een bevoorrechte plek genaamd "Eztenagako Txorrua" berghelling. Links kijk je naar Getaria, en rechts de monding van de vissershaven Orío. Het moderne gebouw is sober van lijnen, elegant en functioneel, geintegreerd in het landschap. Het perceel beslaat 30 ha, waarvan 15 ha volstaat met wijngaarden en 100% beplant met Hondarribi Zuri. De overige 15 hectare zijn bossen, vol met beuken-, kastanje- en eikenbomen

De Bodega is in het bezit van de bekendste TV-kok van Spanje, Karlos Arguiñano (foto rechts). Hij is in
2005 met Abel Agirre, Julian Arruabarrena, Iñaki Burutxaga en Joanjo Landa 4 vrienden) gestart met als doel
de beste wijn van dit gebied te maken. Hij heeft in 2009 een vooruitstrevende oenoloog aangetrokken waarna
de wijnen een succes zijn geworden. De K5- en KPilota-wijnen hebben de Getariako Txakolina-benaming 
van oorsprong. Zij staan inmiddels op  de kaarten van alle 3* restaurants waaronder die van Martin Berasategui,
Mugaritz en Arzak (zie ook bij San Sebástian)

Zarautz 
Rezabal  (Foto linksboven) Cs Itxas Begi, 99, Zarautz, https://txakolirezabal.com Bezoekuren: reservingen online: begeleide rondleidingen vooraf: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
opgericht in 1993 door 3e generatie, hoewel het wijnbouw- en wijnbouwtradities werden doorgegeven van grootouders op ouders en kleinkinderen, 
24 ha, wijngaard wordt omringd door wijngaarden die genesteld liggen op de hellingen van Zarautz, en uitzicht op de zee,
beplant met 2 inheemse druivensoorten: Hondarrabi-Zuri en Hondarrabi-Beltza. Hondarribi Beltza is een rode wijnstok die wordt gebruikt voor de Txakoli-roos, het best te omschrijven als licht, fluweelachtig en delicaat, terwijl Hondarribi Zuri een witte wijnstok is met een helder, verfrissend en fruitig aroma. Constante zeebries en frisheid van de terroirs profiteren deze twee variëteiten om de beste bessen naar voren te brengen
De wijnen: produceert de beste witte Txakoliwijnen, en rose- en mousserende wijn onder de naam Rezabal

Bodega Eizaguirre, Camino de Azpeitia, 18, Zarautz,  www.rokeeizaguirre.com; verzorgen rondleidingen voor max. 20 personen, Bezoekuren: reserveringen online, min. 72 uur van tevoren reserveren per email: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
de wijngaard ligt prachtig, in een mooie rustige omgeving aan de kust, in een opeenvolging van glooiende heuvels
het wijnhuis is opgericht in 1930, Het kleine perceel beslaat 4 ha; koopt druiven in om aan totale produktie van 750 hl te komen. De wijnmakerij maakt gebruik van de nieuwste technologiën, gecombineerd met de ervaring van meerdere generaties
Produceren lichte, frisse en prikkelende wijnen, in 3 verschillende secties: Eizaguirre, Hilbera en Kupela

Getaria 
Bodega Txomin Etxaniz (Bovenste foto/rechts), Barrio Eitzaga 21, Getaria, https://www.txominetxaniz.com
Bezoekuren: Bellen/mailen voor een rondleiding (90 min) en proeverij van verschillende wijnen, vergezeld met ansjovis en witte tonijn
Eén van de bekendste producenten. De kelders liggen op een prachtige uitloper van de oude vissersstad Getaria, die in zee steekt
De 12 ha wijngaarden liggen 50 m hoger op steile hellingen. De stokken worden langs pergola's geleid. Van Domino de Echaniz (1649) tot de familie Txueka-Etxaniz, zijn de inspanningen gericht geweest op het behoud van de 'Ondarrabi'-druivensoort en de modernisering van txakoli, DO Getariako Txakolina  (1989)
In 1989 kregen ze de DO status. Ze maken drie wijnsoorten: Txomin Etxaniz, Eugenia en Uydi. De bekendste is de eerstgenoemde, een klassieke chacoli, een heerlijke frisse wijn

Beizama 
Urkizahar Baserria (Foto linksboven), Ilarralde auzoa, 3 - 20739 Beizama, https://urkizahar.com
Officieel de hoogst gelegen wijngaard van DO Getariaka (350 - 450 m), in bijzonder ruig gebied in het binnenland van Gipuzkoa. 2.5 ha wijngaard, verdeeld over 2 percelen, op het zuiden en over het stuwmeer Ibai Eder-reservoir (levert water aan sommige traditionele Txakoli-steden Getaria, Zarautz en deel van Aia)
Na uitbreiding van het DO Getarika in 2007 met dorpen in het binnenland, was wijnbedrijf Urkizahar, gelanceerd door Luis Javier "Luisja" Oregi en zijn vrouw Igone Arruti, één van de meest innovatieve projecten. Omdat ze een ongerept land hadden dat nog nooit met chemicaliën was behandeld en dat voorheen bestemd was voor weiden en tuinen, besloten ze om biologisch te telen. De wijngaard is voornamelijk beplant met de Hondarrabi Zuri, en worden handmatig geoogst, ontsteeld en geperst. Ze gebruiken alleen vrijloopsap. De opbrengsten zijn erg laag in vergelijking met die van de kustgebieden. De wijn werd aanvankelijk gemaakt in verschillende wijnhuizen in Getaria, waar Luisja herhaaldelijk moest horen dat zijn wijn niet naar txakoli smaakte, dus wendde hij zich voor advies tot de sommelier van Arzak (zie bij San Sebastián) die het op hun wijnkaart hebben gezet. Andere toonaangevende Baskische restaurants volgden.
De Wijnen: Tot 2017, hun beste tot nu toe, produceerden ze slechts één wijn genaamd Urkizahar (€ 14). Na dat jaar besloot Luija een kleine partij txakoli in vaten te rijpen om een ​​Limited Edition uit te brengen. Afhankelijk van de omstandigheden van de vintage kan de productie variëren van 6.000 tot iets meer dan 11.000 flessen

Plentzia
Bodega Crusoe Treasure (Foto boven)  - 1e onderwater wijnmakerij van Spanje (Areatza Hiribidea, s/n, 48630 Plentzia)
Een teruggevonden scheepswrak uit de eerste wereldoorlog, vol met perfect bewaarde wijnflessen, was de inspiratie om een ​​oenoelogisch onderwaterlaboratorium op 15 meter onder de zeespiegel te creëren. Bestudeerd werd wat de heilzame eigenschappen van het mariene milieu op wijnen waren. Speciaal ontworpen constructies werden tot zinken gebracht die wijn konden opslaan en tegelijkertijd als een kunstmatig rif dienst deden. Het klinkt misschien onwerkelijk, maar in Baskenland biedt het de mogelijkheid om verschillende soorten wijnen, txakolina en ciders te proberen. Soortgelijke experimenten werden daarna over de hele wereld uitgevoerd en legden de basis voor wat tegenwoordig een niche - maar snelgroeiende - sector van de wijnindustrie is. Van Griekenland en Italië tot nieuwe wereldproducenten in Chili en de VS, wijnmakers benutten de kracht van onderwateromgevingen om alles vorm te geven, van gedurfde rode wijnen tot sprankelende cava

WijnToerisme
Onderzeese schatzoekers, duikers en wijnliefhebbers, kunnen de smaakpapillen verwennen met wijnen die onderzees zijn gerijpt. Degenen met een duikbrevet hebben de mogelijkheid om onder water te duiken en het laboratorium en het kunstmatige rif te bezoeken. Erna kan je genieten van de unieke kwaliteiten van de wijn als je eenmaal op het droge bent. Als alternatief kan je ook een boottocht maken in de buurt van het onderwaterlaboratorium, waar je meer te weten komt over deze fascinerende verzonken wijnkelder en dit prachtige deel van de Baskische kust ontdekt. Tijdens de reis proef je een fles wijn uit het laboratorium en leer je over de invloed die het mariene milieu heeft op zijn rijping en op zijn smaken

Gernika 
Bodegas Itsasmendi 
Barrio Arane, 3. Apdo. 241, 48300 Gernika Bezoek: Reserveringen online: rondleidingen, proeverij; wijnmaken; natuurwandeling met picknick, etc 
gestart in 1994 door 7 partners, die 37 ha wijngaarden pachtten in gehele provincie Bizkaia, nu geleid door Garikoitz Ríos; 
15 ha van de wijngaarden liggen in het prachtige Urdaibai-biosfeerreservaat rond de monding bij Gernika, 20 ha in de omgeving van Uribe Kosta (dorpen als Lemoiz, Munguía of Gorliz), en de rest in de gebiedenvan Durangoaldea en Enkarterri
Het bedrijf heeft in grote mate bijgedragen aan het verbeteren van het imago van de Baskische txakoli om er een witte kwaliteitswijn van te maken. Als pionier in het telen van internationale druiven zoals riesling en pinot noir of het presenteren van de wijn in de bordeaux-fles. De moderne kelders van deze bodega zijn uitgerust met de meest recente technologieën. 
Wijnen: Bedrijf oogst lage rendementen, en relatief laag, wat zijn weerslag heeft op het aroma en alochol (1-1.5%) De fruitige, jonge Itsasmendi  is het instapmodel wit, De sterwijn is de Itsasmendi, een  diepere en veel complexere wijn en bevat tussen 18% en 20% 

Kortezubi 
Bodega Oxer Bax Bastegieta 
5 km ten noorden van Guernica liggen de biodynamische wijngaarden van Oxer Bastegieta, die achter enkele van de meest onconventionele txakolis in de regio zit. Het is een Baskische producent, en een nieuwe speler in Rioja, die zijn tijd verdeelt tussen de familiewijnmakerij in de appellatie Bizkaiko Txakolina en zijn zeer persoonlijke wijnen in Rioja. Hij begon met wijn maken in 1999 toen zijn vader hem vroeg om een ​​txakoli te maken voor het familierestaurant in Kortezubi, op een perceel van 1 ha dat hij in de buurt had geplant. Bastegieta ontdekte Rioja kort daarna, toen hij een master in wijnbouw en oenologie behaalde in Laguardia, in het hart van Rioja Alavesa. Hij was gefascineerd door het opvallende landschap tegen de imposante bergen van Sierra Cantabrië en besloot in 2009 naar dit pittoreske dorpje te verhuizen.

In de appellatie Bizkaiko Txakolina maakt Oxer onder de familienaam Marko witte wijnen, waarvan het label de rotstekeningen bevat die te vinden zijn op de nabijgelegen Santimamiñe-grotten. Zijn eigen wijnen beginnen met Marko Gure Arbasoak (“onze voorouders” in Baskisch). Marko Late Harvest is een interessante zoete wijn. De Labels zijn geïnspireerd op de grote kolonie vogels in het natuurpark Urdabai waar de wijngaarden zich bevinden.Terwijl Gure Arbasoak een citaat uit een Baskisch lied bevat, bevat de zoete wijn een vers uit The Crown, een gedicht van Edgar Allan Poe

Muxika 
Bodega Berroja (Foto linksboven) Barrio Berroja, Ajuria. Crta De Zugastieta A Balcón de Bizkaia, Muxika; Bezoekuren: ma-za: 11.00-18.00; (begeleide) Reserveren online: rondleidingen; proeverijen, etc
Familiebedrijf, prachtig gelegen in het groene hart van het biosfeerreservaat Urdaibai, op 250 m boven zeeniveau, met zicht op de meest karakterestieke punten vh park; gestart met 3 ha, nu in bezit van 24 ha; in 2010 werd de wijnmakerij totaal gerenoveerd, en stalen vaten en moderne faciliteiten geintroduceerd, met respect voor milieu en biodiversiteit en flora en fauna; beplant met de inheemse druivensoort: Hondarrabi Zuri, en vergezeld van Hondarrabi Beltza, Riesling en Shyrak
Wijnen: Produceren wijnen van hoge kwaliteit met heldere, frisse texturen en fruitige smaken. Onder het label DOP Bizkaiko Txakolina worden de topwijnen geclassificeerd, die nationaal en internationaal beroemd zijn 

Larrabetzu
Gorka Izagirre (Foto middenboven),Barrio Legina, s/n, 48195 Larrabetzu, www.gorkaizagirre.com Bezoek: online reserveringen: rondleidingen, proeverijen
Familiebedrijf, opgericht in 2004,  zich op slechts 20 km van Bilbao, met geweldig uitzicht over de Txorierri-vallei; het is een topplek voor vliegtuigspotters, gezien nabijheid van de  luchthaven van Bilbao. De buren zijn het 3* Michelin restaurant 'Azurmendi' een ultramodern restaurant met vrijstaande glazen serre en 1* Michelin restaurant Eneko, waar uiteraard ook de wijnen worden geschonken
Het is een modern wijnbedrijf met ultramoderne faciliteiten en roestvrijstalen tanks; grootste producent van Bizcaya, met 40 ha wijngaarden en produktie van 270.000 flessen, streven om in de toekomst 400.000 te maken; maakt wijnen van de lokale variëteiten Ondarrabi Zuri en Ondarrabi Zuri Zerratie
De Wijnen: De Txakoli 42, een op vat gefermenteerde txakoli, is verkozen tot 'de beste witte wijn ter wereld';  de jonge Gorka Izagirre, een frisse, scherpe en consistente txakoli, won ook een gouden medaille; de wijnen worden al in meer dan 15 landen verkocht en heeft verschillende internationale onderscheidingen ontvangen.

Zalla 
Bodega Virgen de l'Orea (Foto rechtsboven), Barrio de Lorea, Otxaran, Zalla, www.bodegasvirgendelorea.com
Er was eens.... een rijke meubelmakermiljonair. Hij had altijd de droom om wijn te gaan verbouwen. Hij kocht een oud huis, restaureerde het en verbouwde het tot bodega en herplantte en verbeterde de wijngaarden. Het sprookje is inmiddels werkelijkheid. De bodega is sedert 1994 een begrip, en verbouwt op de 15 ha één van de betere wijnen. De ruime en moderne faciliteiten van dit complex, gelegen in de streek van Encartaciones, laat meer dan 280.000 liter produceren
De basiswijn, Aretxaga, toont de extra warmte en rijpheid van deze locatie in het binnenland
Beste wijn: de uitstekende Señioro de Otxaran, uitsluitend gemaakt van de de rijpste druiven